Kızlar Adet Görmeye Kaç Yaşında Başlar?
Ergenlik, vücudun daha yetişkinliğe hazırlandığı zaman aralığıdır. Kızlarda ergenlik döneminin en önemli gelişmesi adet kanamalarının başlamasıdır. Her bireyin farklı bir vücut sistemi vardır ve bu nedenle adet başlangıç yaşı bireysel olarak değişkenlik gösterebilmektedir. Erken veya geç adet görmek birtakım problemlerin belirtisi olabileceği için, ergenlik çağındaki kızların takip edilmesi önemlidir.
İçerikler:
Adet kanaması nasıl oluşur?
Kız bebekler kadın üreme organları olan yumurtalıklar, fallop tüpleri ve rahim ile doğarlar. İki yumurtalık oval şekillidir ve rahimin her iki tarafında pelvis adı verilen karnın en alt kısmında bulunur. Yumurtalıklar doğum itibariyle binlerce yumurta hücresi içermektedir. İki fallop tüpü uzun ve ince yapıdadır. Her fallop tüpü, bir yumurtalıktan rahime doğru uzanır. Rahim ise pelvisin ortasında bulunan armut biçimli bir organdır. Rahimdeki kaslar oldukça güçlüdür ve büyüyen bir fetüsü taşıyabilecek kadar genişleyebilir.
Kızlar için ergenlik dönemi başladığında hipofiz bezi ve yumurtalıklar, östrojen ve progesteron adı verilen hormonları üretir. Bu hormonların vücudun gelişiminde, fiziksel değişimlerde ve duygular üzerinde oldukça büyük etkileri bulunmaktadır.
Yaklaşık ayda bir kez, yumurtalıklardan bir yumurta salınır. Yumurtlamadan önceki günlerde, östrojen hormonu rahimi ekstra kan ve dokudan oluşan bir astar oluşturmaya teşvik eder. Rahimi hamileliğe elverişli hale getirmek için gerçekleşen bu eylemle birlikte rahim iç duvarı kalınlaşmış hale gelir. Yumurta bir sperm hücresi tarafından döllenirse, rahim iç duvarına yerleşir ve hamilelik oluşur. Ancak; aylık döngülerin birçoğunda olduğu gibi yumurta döllenmezse, rahim iç duvarının ekstra dokusu vücuttan atılmaya başlanır. Kan, doku ve döllenmemiş yumurta vajinadan çıkarak adet kanamalarını oluşturur.
Bu döngü, ergenlikten menopoza dek hamilelik dönemi haricinde her ay gerçekleşir.
Kızlar adet görmeye kaç yaşında başlar?
Çocukluktan yetişkinliğe geçiş evresi olarak bilinen ergenlik 3 ile 5 yılda tamamlanır. Adet kanamaları ise ergenliğin başlamasından yaklaşık iki yıl sonra oluşur. Kızların ilk adet dönemi menarş olarak adlandırılır. Ortalama menarş yaşı 9-15 olarak kabuk edilir; ancak daha erken veya daha geç olması normal olabilir. İlk adet yaşı ülkelere, ırklara ve topluluklara göre değişkenlik gösteren bir kavramdır.
Ortalama adet görme yaşı giderek azalmakta, kız çocukları daha erken dönemlerde adet döngüleri yaşamaktadır. Yapılan araştırmalara göre bu durumun başlıca sebepleri şöyledir:
- Aşırı kilo veya obezite: Yağ hücreleri östrojen üretimine yardımcı olur. Fazla yağ hücreleri, vücutta östrojen üretimini yükseltir. Rahim iç duvarının kalınlaşmasına neden olan östrojen hormonu, hamilelik olmadığı takdirde adet kanamalarına yol açacaktır. Çocukluk çağında dengeli beslenme ve egzersiz; hormonal problemlerin önüne geçebilir.
- Stres: Kronik stres, beyin tarafından düşük dereceli bir tehdit olarak algılanır ve bu durum beyni üremeye başlaması için tetikler. Stresle mücadele etme yaşı giderek düşerek erken dönemde başlayan adet periyotlarına neden olabilmektedir. Özellikle aile içi şiddet, boşanma, cinsel istismar gibi büyük problemler; kronik stresin başlıca sebebidir.
- Çevresel faktörler: Hava yoluyla tonlarca farklı kimyasallara maruz kalmak, çevre kirliliği, atık madde oranındaki artış ve toksinler gibi birçok olumsuz etken ilk adet döngüsünün başlangıcını hızlandırmaktadır.
İlk adet görme kaç gün sürer?
Adet kanamalarının uzunluğu bireysel olarak değişir. Bazı kızlarda 2-3 günde sonlanan kanamalar, bazılarında 7 veya daha fazla gün boyunca sürebilmektedir.
Adet görmeye yeni başlayan kızların en büyük endişesi çok fazla kan kaybediliyormuş hissi olsa da, von Willebrand hastalığı gibi tıbbi bir durum bulunmadığı sürece fazla kan kaybı olası değildir. Ortalama kan miktarı tüm bir adet dönemi boyunca yaklaşık 2 yemek kaşığıdır (30 mililitre). Vajinal sıvılar ve diğer atıklar, kanamanın fazla algılanmasına neden olabilir.
İlk adetten sonra ikinci adet ne zaman olur?
İki adet kanaması arasındaki süreye adet döngüsü denir. İlk adet kanaması sonrasında adet döngüleri 21-45 gün aralığında olmaktadır. Bu süreçte 21 günden kadar kısa veya 45 günden daha uzun süren düzensiz adet dönemleri meydana gelebilir. Dönemlerine erken başlayan kızlar, dönemlerine daha sonra başlayan kızlardan daha hızlı düzene giren bir döngü elde ederler.
Adet görmeye yeni başlayan kızlarda düzensiz dönemler yaygındır. İlk üç yıldaki düzensiz dönemler normal kabul edilmektedir. Vücutta oluşan tüm değişikliklerin çözümlenmesi zaman alabilir. Genellikle, bir veya iki yıl sonra adet döngüsü daha düzenli hale gelir. Bununla birlikte, bazı kadınlar yetişkinlik çağında da düzensiz dönemler yaşamaya devam etmektedir.
İlk adet dönemlerinden itibaren adet döngülerinin tarihlerinin kaydedildiği bir takvim oluşturmak, gelecek dönemlerin takip edilmesi açısından faydalı olacaktır.
Detaylar için: İlk Adetten Sonra İkinci Adet Ne Zaman Olur?
Erken veya geç yaşta adet görmek riskli midir?
Genetik faktörler ve beslenme düzeninin adet dönemlerinin erken başlamasındaki rolü büyüktür. Vücut kitle indeksi yüksek olan kişilerin erken adet görme olasılığı daha yüksektir. Fazla hayvansal protein tüketimi, enerji içecekleri, kafen, aşırı şeker gibi etkenler de bu duruma katkı sağlayabilir. Menarşe daha genç yaşta ulaşmak, daha sonraki yaşamda sağlığı etkileyebilir.
Geç yaşta adet görmek daha yaygın bir problemdir. Beslenme yetersizliği olan, düzenli olarak yoğun fiziksel egzersiz yapan kızlarda görülebilir. Özellikle bale, jimnastik ve mesafe koşucuları gibi zayıf bir vücut büyüklüğünü destekleyen sporlar menstrüasyonun başlangıcını ortalama bir yıl kadar geciktirir. 16 yaşına ulaşan ve adet kanamaları başlamayan kızlar için sağlık muayenesi gerekebilir.
Yorumlar