Sezaryen Doğum Nedir?

Bir bebeğin doğumu, doğum yöntemi fark etmeksizin her zaman için heyecan vericidir. Sezaryen doğum genellikle tıbbi komplikasyonların mevcut olması halinde tercih edilse de, planlanmış sezaryen ile de birçok bebek dünyaya gelmektedir. Doğum öncesinde sürecin nasıl ilerleyeceğini bilmek ve detaylı bilgi edinmek, zorlu aşamalarda dahi anne adayının kendini rahat hissetmesine neden olacaktır.

Sezaryen doğum nedir?

Sezaryen doğum, bebeğin annenin karnında ve rahimde yapılan insizyon yoluyla cerrahi olarak dünyaya gelmesidir. Sezaryen, genellikle bebeğin vajinal yoldan doğmasının mümkün olmadığında veya önerilmediği durumdan yapılan bir işlemdir. Sezaryen doğum, önceden planlanabilir veya acil bir şekilde gerçekleşebilir.

Sezaryen doğum hangi durumlarda gereklidir?

Sezaryen, anne veya bebeğin güvenliği ya da her ikisi için yapılan bir operasyondur. Sezaryen doğumu gerektirebilecek bazı yaygın durumlar şöyledir:

• Baş – pelvis uyumsuzluğu:

Bebek, doğum kanalına girmek için çok büyük boyuttadır ve vajinal doğumun gerçekleşmesi mümkün değildir.

• Anormal fetal durum:

Fetal kalp atım hızı sürekli olarak anormal ise ve bebeğin durumu endişe vericiyse sezaryen gerekir.

• Rahimde yapılan önceki ameliyatlar:

Büyük veya çoklu rahim fibroidlerinin rahimden çıkarılması, rahim dokusunu zayıflatabilir. Doğum eylemi sırasında eski yaranın yırtılmasını önlemek için sezaryen yapılmalıdır.

• Plasenta previa:

Plasentanın doğum kanalı açıklığını kısmen veya tamamen kaplaması vajinal doğumu mekanik olarak önler.

• Plasental abrupsiyon:

Bebek doğmadan önce plasentanın rahim iç duvarında ayrıldığı obstetrik bir acil durumdur. Aniden ve beklenmedik bir şekilde gelişebilmekte; hem anne hem de bebeğin hayatını tehlikeye sokabilmektedir. Sıklıkla aniden başlayan şiddetli karın ağrısı ve kanama ile belirti verir. Bazı durumlarda bu durumun teşhis edilmesi oldukça zordur ve acil sezaryenle bebek alınmalıdır.

• Kordon prolapsusu:

Bebeğin kafasının sıkışması ve ani sıcaklık değişimi nedeniyle, göbek kordonu sıkışabilir ve bebeğe kan akışını kesebilir. Acil bir durumdur ve bebeğin derhal doğumunu gerektirir.

• Malpresentation:

Bebeğin rahimde anormal konumlanması nedeniyle vajinal doğumun güvenli olmamasıdır. Bu durumda gerçekleşen normal doğumlar esnasında birçok komplikasyon gelişme riski vardır.

• Bazı maternal durumlar:

Bazı tıbbi hastalıklar çeşitli nedenlerle sezaryen gerektirebilir. Annede HIV veya aktif genital herpes enfeksiyonu mevcutsa, sezaryen doğum bebeğe bulaşma şansını azaltacaktır. Hipertansiyon gibi bazı kontrolsüz tıbbi durumlarda ise, doğumun hızlandırılması ve tıbbi sorunun derhal tedavi edilebilmesi için bir sezaryen gerekir.

Sezaryen doğum nasıl yapılır?

Operasyon öncesinde bebeğin kalp atış hızının takip edilmesi, hayati belirtilerin kontrol edilmesi, gerekli ilaçların verilmesi, idrarı boşaltmak için mesaneye kateter yerleştirilmesi gibi birtakım prosedürler uygulanır.

Sezaryen doğum cerrahi bir işlemdir ve bunun için öncelikle bir anestezi türü gereklidir.  Spinal veya epidural anestezi bölgesel etki sağlamaktadır. Ameliyat sırasında kadın uyanık durumdadır, ancak karın bölgesi ve aşağıda hiçbir his yoktur. Genel anestezi de ise kadın tamamen uyku halindedir ve operasyon tamamlandığında bilinç yerine gelecektir. Daha fazla izleme ekipmanının bulunduğu ameliyat masasında gerekli anestezi türü uygulanır ve anestezi uzmanı onay verdiğinde işlemler başlatılır.

Bebeğin doğumunu sağlamak için pubik kemiğin üzerinde enine bir kesi yapacaktır. Dokularda daha derin insizyonlar yapılır ve rahime ulaşılana dek kaslar ayırılır. Rahimde yapılan son bir kesi ile amniyotik kese açılır ve bebek bu açıklıktan çıkarılır. Spinal veya epidural anestezi uygulanmışsa, bu esnada baskı hissedilebilir.

Bebek çıkarıldıktan sonra göbek kordonu kesilir. Daha sonra plasenta çıkarılır ve rahimde herhangi bir anormallik olmaması için detaylı inceleme yapılır. Rahimdeki, kaslardaki ve pelvik boşluktaki kesileri kapatmak için dikiş kullanılır. Cildin tüm katmanları kapatıldığında bölgeyi steril hale getirmek için bandaj uygulanarak sezaryen doğum sonlanır.

Sezaryen doğum ne kadar sürer?

Bir sezaryen doğum operasyonu yaklaşık 30 ila 40 dakika sürmektedir. Ameliyat başladıktan sonraki ilk 10 dakika içerisinde bebeği rahimden çıkarma işlemi tamamlanır. Kalan süre, plasentayı çıkarmak ve kesileri onarmak için kullanılır.

Sezaryen doğum sonrası iyileşme nasıl olur?

Doğumun tamamlanmasıyla birlikte annenin kan basıncını, solunum sistemi, nabzı ve kanama miktarı düzenli olarak izlenir. Anestezinin etkisi tamamen sona erdiğinde üriner kateter çıkarılır, acı hissini azaltmak için ağrı kesici enjeksiyonlar yapılır.

Ameliyattan sonra bağırsak sisteminin tekrar çalışmaya başlamasıyla gaz sancıları meydana gelebilir. Bu durumu yönetmenin en faydalı yolu aktif olmaktır. Yürüyüş yapmak ve verilen ilaçları almak gaz ağrılarını hafifletmeye yardımcı olur. Doğumdan sonraki birkaç gün boyunca ağrıyla birlikte rahim kasılmaları hissedilebilir. Rahim birkaç hafta kasılarak küçülecek ve eski boyutuna ulaşacaktır.

Ameliyattan birkaç saat sonra sıvı gıdaların tüketilmesine izin verilebilir. Katı yiyeceklere kontrollü bir şekilde geçilir. Hastaneden taburcu edilmeden önce ağrı kesici ve antibiyotik gibi ilaçlar reçete edilir, hiçbir komplikasyonun mevcut olmaması halinde iyileşme aşaması ev ortamında devam edecektir.

Doğumdan birkaç gün sonra kramp ve kanama olması normaldir. Birkaç hafta boyunca koyu kırmızı veya kahverengiden daha açık bir renkte vajinal akıntılar görülebilir. Sağlık personelinin uyardığı süre boyunca duş alınmamalı, tampon kullanılmamalı, ağır aktivitelerde ve cinsel ilişkide bulunulmamalıdır.

Sezaryen doğum sonrası iyileşme sürecinde herhangi bir problem oluşmamışsa verilen kontrol randevusuna dek sağlık merkezine başvurmak gerekmeyecektir. Ancak; aşağıda belirtilen komplikasyonlardan biri meydana gelirse acil tıbbi müdahale yapılmalıdır:

• Ağır vajinal kanama,
• Kötü kokulu ve yoğun vajinal akıntı,
• Ateş veya titreme,
• Şiddetli karın ağrısı,
• Kesi bölgesinde şiddetli ağrı, kızarıklık, şişme veya kanama,
• Bacak ağrısı,
• Nefes darlığı, göğüs ağrısı veya kalp çarpıntısı.