Vajinismus Nedir, Nedenleri Nelerdir?

Cinsel ilişki sırasında ağrı (disparoni) probleminin başlıca nedenlerinden olan vajinismus, özel bilgi içeren eklektik bir yaklaşım gerektirir. Cinsel fonksiyon bozuklukları, sağlık problemleri ve eş ilişkilerinde olumsuz etkenlere yol açtığı için vajinismusa neden olan faktörün tam olarak araştırılması ve tedavi edilmesi önemlidir.

Vajinismus nedir?

Vajinismus, vajinanın üçte birini çevreleyen pelvik taban kaslarının ve perineal kasların istemsiz bir spazmı olarak tanımlanır. Bu durum, cinsel ilişkiyi rahatsız veya imkansız hale getirir. Kasların istemsiz spazmı, cinsel birleşme girişimleri ile uyarılan biridir. Şiddetli vajinismus vakalarında uylukların abdüktörleri, rektus abdominus ve gluteus kasları da kasılmaya dahil olabilir.

Vajinismus; cinsel ilişki sırasında yanma, ağrı veya batma gibi problemleri de beraberinde getirir. Ağrı, yalnızca cinsel girişim durduğunda sona erer. Cinsel yaşamı olumsuz etkileyen vajinismus, ilişki sorunlarına da yol açabilir. Ayrıca jinekolojik ve pelvik muayeneleri zor, hatta imkansız hale getirebilir. Bazı durumlarda, kadının muayenesi öncesinde anestezi türüne dahi ihtiyaç duyulabilir.

Vajinismus nedenleri nelerdir?

Vajinal kasların tuvalet ihtiyacını gidermek, cinsel ilişkiye girmek, orgazm olmak ve doğum yapmak gibi eylemlerde önemli rolü bulunmaktadır. Kaslar; cinsel ilişki esnasında istem dışı olarak sıkılmamasına rağmen,  diğer durumlarda isteğe bağlı olarak kasılabilir. Bu nedenle, pelvik taban kasları hiçbir zaman tamamen serbest değildir. Vajinal kasların, kadının iradesine karşı kasılmasının birçok nedeni vardır. Vajinismusta da olası bir ağrıyı engellemek için spazmlar yaşanır ve buna neden olabilecek etkenler şöyle sıralanabilir:

• Ağrılı cinsel birliktelik veya genç yaşta hoş olmayan bir cinsel deneyim,
• Cinsel istismar, saldırı ve tecavüz,
• Kadın anatomisi hakkında doğru bilgilere sahip olmamak,
• Cinsiyetinden utanç duymak veya suçluluk duygusu yaşamak,
• Cinselliğin tabu olarak görüldüğü bir ailede yetişmek,
• Cinsel arzunun yanlış olduğu ve acı verici olduğunu sanmak,
• Kültürel veya dini tabulardan etkilenmek,
• Vajinanın cinsel ilişki için çok küçük olduğundan korkmak,
• Hamile kalma korkusu,
• Doğum sonrası etkiler,
• İlişki sorunları,
• Yorgunluk veya depresyon,
• Genital bölgede yapılan ameliyatlar, önceki ameliyat
• Trikomoniyaz enfeksiyonu,
• Menopozdan sonra ortaya çıkabilecek vajinal kuruluk,
• Cinsel uyarılma eksikliği,
• Bazı ilaçların yan etkileri
• Endometriozis,
• Pelvik inflamatuar hastalıklar.

Vajinismus belirtileri nelerdir?

Vajinismus belirtileri şunları içerir:

• Cinsel ilişkinin zor veya imkansız olması,
• Tampon veya penisin vajina içerisine nüfuz etmesi durumunda vajinanın gerilmesi,
• Yoğun penetrasyon korkusu ve cinsellikten kaçınma,
• Cinsel istek kaybı.

Vajinismus belirtileri durumun şiddetine göre değişkenlik gösterebilir:

• Vajinasına hiçbir şeyin nüfuz etmesi mümkün olmayanlar,
• Tampon takabilir veya jinekolojik muayeneyi tamamlayabilen, ancak cinsel ilişki yaşamaları mümkün olmayanlar,
• Cinsel ilişkiye girmeye çalışan fakat bundan acı duyanlar,
• Cinsel ilişkiye girebilen, ancak gerginlik ve ağrı nedeniyle orgazm olamayanlar.

İlginizi çekebilir: Orgazm Olamama (Anorgazm)

Primer vajinismus nedir?

Birincil vajinismus olarak da adlandırılan primer vajinismus, yaşam boyunca ağrılı penetrasyon yaşayan veya hiçbir şekilde cinsel ilişki yaşamayan kadınları kategorize etmektedir. Bu durumda genellikle tampon yerleştirme ve jinekolojik muayene de mümkün olmamaktadır. Vajinal kasların istemsiz spazmlarının nedeni çoğunlukla fizikseldir, ancak nedeni bilinememektedir.  Yaygın nedenler arasında kaygı, yanlış cinsel bilgiler, cinsel ilişki korkusu, cinsel ilişkinin tabu haline gelmesi, cinsel yolla bulaşan hastalıklara maruz kalma bulunmaktadır.

Vajinaya herhangi bir şeyin nüfuz etmeye çalışılması halinde, bilinçli veya bilinçsiz şekilde korku faktörü tetiklenir. Ağrı daha fazla kaygıya neden olur ve kasların sıkılmasını tetikler. Hasta kendi kendine beslenen bir korku ve acı döngüsüne girer.

Sekonder vajinismus nedir?

İkincil vajinismus olarak da bilinen sekonder vajinismus; bir zamanlar ağrısız vajinal penetrasyona sahip olan, ancak zamanla gelişen vajinismusu ifade eder. Tıbbi durumlar, travmatik olaylar, ilişki sorunları, cerrahi, doğum veya menopoz ile tetiklenebilir. Genel olarak, ikincil vajinismusun korku bileşeni yoktur.

Vajinismus kadınlar tarafından kasten veya kasıtlı olarak tetiklenmez. Bu durum, istemsiz olarak ve çoğu zaman kendi farkındalıkları olmadan gerçekleşir. Genellikle fiziksel veya duygusal faktörlerin bir kombinasyonuna yanıt olarak gelişir. Sorunun net olarak bilinememesi kadın için daha zorludur.

Vajinismus nasıl anlaşılır?

Vajinismus tanısı; hastanın öyküsü, semptomları ve fiziksel muayene bulgularına göre konulur.

Vajinismus tanısı için yapılan fiziksel muayene, hastanın genital anatomisini gözden geçirmek için yapılan bir pelvik muayene ile başlar. Vajinismusu olan bazı kadınlar için bu tanı yöntemi oldukça zor olabilir. Bununla birlikte, hastanın anatomisinin görüntülenmesi bilgilendirmenin yanı sıra sorulara yanıt alma fırsatı da verir.

İç vajinal kasların muayenesi, kasların gerginliğini hissetmek için gerekli olabilir. Muayene tamamlanmamış olsa bile sıklıkla teşhis koyulabilir ve tedaviye başlanabilir.

Vajinismus nasıl tedavi edilir?

Vajinismus tedavisinin amacı ağrılı cinsel ilişkiyi ortadan kaldırmaktır.

Tedavi, genellikle vajinal kasları gevşetmek veya germek için vajinal dilatörlerin kullanılmasını içerir. Dilatasyonun amacı, penetrasyon beklentisine farklı tepki vermek için sıkı vajinal kasları yeniden eğitmektir. Yavaş, sistematik, ilerleyici dilatasyon; vajinal kasların bilinçli kontrolünü ele geçirmeye, vücudu ve zihne bağlanmaya yardımcı olur.

Ek tedavi; hormon tedavisi, kas gevşetici fitiller ve topikal kremlerle yapılabilir. Tedaviye yardımcı olmak için anti anksiyete ilaçları da reçete edilebilir. Diğer tedavi yöntemleri ise şöyledir:

• Terapi: Vajinismusun nedeni belirliyse, sorunu çözmeye çalışmak için kendi kendine yardım teknikleri öğretilebilir. Eğitimler psikoseksüel uzmanlar gibi cinsel sağlık konusunda profesyonel bireyler tarafından verilir. Altta yatan psikolojik konulara yönelik danışmanlık, cinsellikle ilgili yanlış inançların değiştirilmesi ve bilişsel davranışçı terapi uygulanabilir.

Terapist tarafından aşamalı gevşeme adı verilen bir teknik de öğretebilir. Bu teknik, vücuttaki farklı kasların belirli bir sırada gerilmesini ve gevşetilmesini içerir.

• Pelvik taban egzersizleri: Bir fizyoterapist, vajinismusun giderilmesine yardımcı olacak pelvik taban kaslarını sıkmak ve serbest bırakmak gibi pelvik taban egzersizlerini öğretebilir.
• Ameliyat: Bazı durumlarda, cerrahi yöntemler vajinismus için bir tedavi seçeneği olabilir. Cinsellik esnasında fiziksel ağrı oluşuyorsa, bu durum vajinismusa katkıda bulunuyorsa ağrının nedeni tedavi edilmelidir.

Sıkça Sorulan Sorular