Doğum Kontrol Yöntemleri Nelerdir?
Doğum kontrol yöntemleri; cinsel ilişki sırasında gebeliğin oluşmaması adına alınan önlemlerdir. Hem erkek hem de kadın doğum kontrol yöntemlerine yönelik farklı uygulamalar tercih edebilir. Günümüzde geleneksel ve modern çok sayıda doğumdan korunma yolu vardır. Bazı yöntemleri günlük hayatta tercih edebilecekken bazıları da operasyon gerektiren durumlardır.
En sık kullanılan doğum kontrol yöntemleri şu şekildedir;
İçerikler:
Kadın doğum kontrol yöntemleri
Kadınlar için doğum kontrolü çok seçeneklidir. Her yöntemin avantajları, dezavantajları ve başarı oranları farklıdır. Doğum kontrol yöntemleri arasında %99’a kadar etki sağlayan yöntemler bulunur. Kadınlar için doğum kontrol yöntemleri şu şekildedir;
-
Takvim yönetimi
Ritim yöntemi adıyla da bilinen takvim yönetimi doğal doğum kontrol seçenekleri arasında en çok tercih edilenlerdendir. Kadınlar yumurtalama döneminde ilişkiye girmezse doğum kontrolü sağlanabilir. Bu yöntemi uygulayabilmek için regl döngüsünü takip etmek gerekir. Takvim yöntemi ile gebelikten korunmayı tercih eden kadınlarda başarı oranı %76 ile %88 arasında değişecektir.
-
Fitil
Spermisit adıyla bilinen fiti bariyer yöntemlerinden biridir. Spermin yumurtaya ulaşarak gebeliği başlatması belli kimyasallar sayesinde önlenir. Fitil cinsel ilişki öncesinde vajinanın içine yerleştirilir. Böylece spermin rahim ağzına girmesi engellenir. Bu yöntemde doğum kontrol başarı oranı %71 civarındadır. Yani modern yöntemlerin yanında düşük bir başarı oranına sahiptir. Bu yüzden de fitil yöntemiyle birlikte prezervatif kullanılarak başarı oranı arttırılmaya çalışılmalıdır.
-
Spiral
Kadınlar geri dönüşü yüksek olan ve etkili bir doğum kontrol yöntemi tercih etmek istiyorsa spiral doğru seçim olacaktır. Bu yöntemde 2 cm kadar T şeklinde plastik bir parça rahim içine yerleştirilir. Yerleştirilen plastik parça esnek ve küçüktür. Tercihe göre bakır ya da hormonlu spiral olarak tercih edilebilir. Rahim içine yerleştirilen spiralin temel görevi gebeliği engellemek adına sperm hücrelerinin yolunu değiştirmektir. Bu yöntem basit bir cerrahi işlemi gerektirir. Spiraller bir hekim tarafından yerleştirilir. Gebeliği önlemede %99’a kadar başarı sağlayan spiraller 10-12 yıl kadar koruma sağlayabilir.
-
Femidom
Kadınlar için kullanılan prezervatiftir. Vajinal kanala yerleştirilerek kullanılabilecek bir üründür. Female condom kısaltması olarak femidom adıyla bilinir. Lateks ya da poliüretandan yapılır.
-
Deri altı implant
Küçük ve ince bir çubuğun cildin altına yerleştirilmesiyle kullanılan hormonal bir doğum kontrol yöntemi olarak uygulanır. Derinin altına yerleştirilen implant kürdan büyüklüğüne sahiptir. Temel görevi ise rahim ağzında bulunan mukusun kalınlaşmasını önler. Kalınlaşamayan mukus sebebiyle vücut gebeliğe engel olarak progestin hormonunu salgılar. Bu yöntem gebeliğe karşı 4-5 yıl kadar koruma sağlayabilir. Başar oranı ise %99 oranına kadar çıkabilir. Bu yöntemin dezavantajlarından biri ise cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlayamamasıdır.
-
Doğum kontrol iğnesi
Doğum kontrol yöntemleri arasında doğum kontrol iğnesi en güvenli yöntemlerdendir. İğneler 3 ayda bir kadınlara uygulanır. İğnelerin içeriğinde gebeliği engelleyen progestin hormonu vardır. Fallop tüplerinde yumurta olmayacağından gebe kalma durumu yaşanamaz. İğne yöntemiyle gebelikten korunmayı tercih eden kadınlarda mukus daha kalınlaşır. Bu sayede sperm geçişi engellenir. İğneler zamanında ve düzenli olarak yapılırsa gebelik %94’e kadar engellenebilir.
-
Doğum kontrol hapları
En bilinen ve en çok tercih edilen doğum kontrol yöntemleri arasındadır. Bu haplar eczanelerde paketli halde satılır. Kadınlar doğum kontrol hapını her gün kullanmalıdır. Haplar hormonlu ilaçlardır. İçeriğinde ise progestin ve östrojen bulunur. Düzenli kullanımda yumurtlamayı engelleyerek döllenme oluşmamasını sağlar. Haplar bir takvime göre kullanılmalıdır. Zamanında ve her gün düzenli kullanırsanız gebelik önlemede %91’e kadar etki sağlayabilir.
İlginizi çekebilir: Doğum Kontrol Hapını İçmeyi Unutmak
-
Tüp ligasyonu
Tüp bağlatma adıyla da kullanılan bu yöntem gebeliği kalıcı olarak engeller. Güvenli ve etkili bir cerrahi doğum kontrol yöntemlerindendir. Operasyon sırasında fallop tüpleri bloke edilir. Yumurtlama döneminde tüplerde döllenme oluşmadığı için gebelik önlenir. Uygulanan doğum kontrol yöntemlerinin en sonuncusu tüp bağlatma olur. Bu yöntem ömür boyu koruma ve %99’a kadar çıkan başarı oranıyla diğer yöntemlere bağımlılığı ortadan kaldırır.
-
Diyafram
Rahim ağzını çevreleyen ve spermin yumurtalara gitmesini engelleyen bir bariyer olarak diyafram kullanılabilir. Bu küçük bir daire şeklinde bir silikon uygulanır. Bu silikon katlanabilir ve yumuşaktır. Cinsel ilişkiden hemen önce vajinaya yerleştirilir. Ancak silikonların tam koruma sağlaması adına spermisit isimli bir sperm öldürücü jelle birlikte kullanılmalıdır. Bu yöntem %88’e kadar başarı sağlayabilir. Ancak daha etkili bir korunma için prezervatifle eş zamanlı kullanılmalıdır.
Erkek doğum kontrol yöntemleri
Erkek doğum kontrol yöntemleri hormonal olmayan seçenekleri barındırır. Kadınlar için çok çeşitli olan doğum kontrol seçenekleri erkekler için sınırlıdır. Erkekler için kullanılabilecek en yaygın doğum engelleme yolları şu şekildedir;
-
Prezervatif
Erkekler tarafından doğum kontrol amacıyla en çok kullanılan yöntemlerden biridir. 1900’lü yıllarda ortaya çıkan kauçuktan prezervatifler sayesinde hem gebeliği hem de cinsel yolla bulaşan hastalıkları engelleyebilirsiniz. Prezervatiflerin en önemli avantajı iki tarafta da bir hormonal değişime gerek kalmadan doğum kontrol sağlamasıdır. Ancak yanlış kullanılmaması gereken bir üründür. Kullanım sırasında yırtılabilir ya da kayabilir.
-
Vasektomi
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kullanılabilen bir doğum kontrol yöntemidir. Ayakta tedavi kapsamına giren bir doğum kontrol yöntemidir. Sperm kanalları olarak da bilinen tüpler bağlanır ya da kesilir. Hekimler bu yöntemi lokal anestezi ile yapmaktadır. Kısa sürede sonuç alınabilen bu yöntem ülkemizde yeni yeni yaygınlaşmaktadır. Bu yöntemin az tercih edilmesinin bir sebebi de erkeklerin tekrar çocuk sahibi olmasına imkan tanımamasıdır. Geri dönüş için yapılabilecek cerrahi müdahalelerde başarılı olamayabilirsiniz.
Yorumlar