Dismenore – Ağrılı Adet Görme Nedir?

Dismenore, kadınlarda günlük yaşamı engelleyecek oranda ağrılı adet kanaması görülmesi durumudur. Bir kadında adet dönemi içinde ağrı şikayetleri görülmesi olağandır. Ancak bu ağrılar bazı rahatsızlıklara bağlı olarak çok şiddetli hale gelebilir. Ağrılı adet görme durumu kadınlarda jinekolojik bir hastalık olarak değerlendirilmektedir.

Dismenore durumunda yaşanan ağrı aralıklı olarak ortaya çıkar ve kramp tarzında kendini gösterir. Ayrıca bu ağrı suprapubik bölgede daha yoğun görülür. Ağrılı adet kanamasına mide bulantısı, kusma ve ishal gibi şikayetler de eklenir. Yoğun yaşanan bu ağrı 48 saate kadar sürebilir. Adet dönemi içinde rahim kasılmalarının yaşanmasına bağlı olarak ağrı hissi normaldir. Ancak bazı durumlarda bu ağrıların şiddeti belirgin oranda artabilir.

Dismenore türleri nelerdir?

Dismenore adet kanaması için kullanılan tıbbi bir terim olarak ifade edilebilir. İki farklı dismenore türü bulunmaktadır;

1. Birincil dismenore

Kadınlarda adet dönemi içinde rahimde gerçekleşen kasılmaya bağlı olarak adet kramplarından kaynaklanan ağrılardır. Birincil dismenore ağrıları karın alt bölgesinde yoğun olarak hissedilmektedir. Adet kanamaları yaşayan kadınlarda vücudun salgıladığı bazı maddeler bağlı olarak rahim bölgesinde kramplar görülebilir.

Buna bağlı ağrılar ise adet dönemi öncesinde görülebileceği gibi adet dönemi sürerken de ortaya çıkabilir.   Bu ağrı adet  kanaması içinde daha şiddetli hissedilir ve genellikle 1-2 gün kadar sürer. Birincil dismenore şikayetleri ilk adetin başladığı yaşlarda ortaya çıkarak yaşın ilerlemesine bağlı olarak şiddetini azaltır. Doğum yapan kadınlarda bu ağrıda iyileşme oranı çok yüksektir.

2. İkincil dismenore

Adet ağrılarının kadın üreme organına bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalıktan kaynaklanmasıdır. İkinci dismenore ilerleyen zamanda daha iyi hale gelmek yerine daha da kötüleşme eğilimine giren bir rahatsızlıktır.

Adet kramplarına bağlı olarak yaşanan ağrılardan daha uzun sürelidir. Genellikle kadınlarda adet kanaması bitse de bu ağrı devam etmeye eğilim göstermektedir. Bazı sağlık problemlerine bağlı olarak ilerleyen yaşlarda ortaya çıkar. Zamana bağlı olarak ağrı şiddetinde artış gözlenir. Ağrılar genellikle adet dönemi öncesi başlar, adet kanaması süresi içinde devam eder ve adet tamamlandıktan sonra da etkisini sürdürür.

Dismenore belirtileri nelerdir?

Dismenore genellikle çeşitli belirtilerle ortaya çıkmaktadır. Bu belirtiler diğer durumlarla birleştiğinde ağrılı adet yaşandığı anlaşılabilir.

Dismenore belirtileri şu şekildedir;

• Yorgunluk hissi
• Mide bulantısı
• Baş dönmesi
• İshal, kabızlık ve kusma gibi sindirim sistemi sorunları
• Baygınlık hissi
• İştahta kesilme
• Alt karın bölgesinde ortaya çıkan ağrı ya da kramp
• Baş ağrısı şikayetlerinde artış

Bu belirtiler her hastada ortaya çıkabileceği gibi bazı hastalarda görülmeyebilir. İkincil dismenore genellikle diğer belirtilerle birlikte değerlendirildiğinde altta yatan nedeni uzmanlar tarafından ortaya çıkarılabilir.

Dismenore nedenleri nelerdir?

Dismenore nedenleri öncelikle türüne göre incelenmelidir. Birincil dismenore nedenleri genellikle progtaglandinlerin hormonunun doğal olarak üretilmesine bağlı olarak ortaya çıkan pelvik ağrılardır. Adet kramplarına yol açan prostaglandin isimli kimyasal madde kasılmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Bebeğin büyüme yeri olan rahim adet döngüsü süresince daralmaktadır. Adet dönemi içinde ise uterus daha güçlü olarak büzülme yaşar.,

Rahim çok güçlü olarak kasıldığında çevresinde yer alan kan damarlarına baskı yapar ve rahim kas dokusuna oksijen beslemesi kesilir. Buna bağlı olarak ağrı ortaya çıkar.

İkincil desmenore daha ciddi bir durumdur. Bu yüzden altında yatan nedenlere detaylı olarak bakılması gerekir. İkinci desmenore nedenleri şu şekildedir;

• Rahim iç duvarında yer alan endometriyum dokunun rahim dışına çıkmasıyla ortaya çıkan çikolata kistine bağlı olarak ağrılı adet dönemi ve kasık ağrıları ortaya çıkabilir.
• Rahim iç duvarında yer alan endometriyum adlı dokunun rahim kas tabakasında yer alması olarak nitelendirilen adenomyozis hastlaığına bağlı olarak adet dönemi daha ağrılı ve daha yüksek kanamalı olarak geçmektedir.
• Rahim içinde ortaya çıkan iyi huylu yumrular olarak tanımlanabilecek miyomlar da sancılı adet dönemlerinin yaşanmasına yol açabilir.

İlginizi çekebilir: Adet Ağrısı Neden Olur?

Dismenore tanısı nasıl konur?

Dismenore genellikle öncelikle hastalığa bağlı olarak semptom ve adet dönemi içinde ağrılı adet kanaması hikayelerine bakılmaktadır. Uzmanlar jinekolojik muayeneye tabi tutulur. Pelvik muayene yapıldıktan sonra gerekli olması durumunda rahim ağzından sürüntü alınarak smear uygulaması da yapılabilir.

Uzmanlar tanı koyabilmek için gerekli olması durumunda ultrason muayenesi ve farklı laboratuvar testleri de isteyebilir. Ayrıca laparoskopi isimli cerrahi işlem uygulanması da gerekebilir. Bu işlem sırasında göbekten çok ufak bir kesi yapılarak dismenore nedeni belirlenebilir.

Dismenore tedavisi nasıl olur?

Dismenore tedavisi için farklı yöntemler kullanılabilir. Hastanın durumuna göre  hormon tedavisi ya da ilaç tedavisi uygulanabilir. Ayrıca bazı işlemlerde cerrahi işlem de yapılabilir.

İlaç tedavisi sırasında temel amaç prostoglandin üretimini baskılayarak ortaya çıkan krampların şiddetini azaltmaktır.  İlaçlar kadınlarda kusma ve bulantı şikayetlerini de ortadan kaldırabilir. Kanama bozukluğu, karaciğer rahatsızlıkları, mide hastalığı olan hastalarda ilaç tedavisi önerilmez.

Doğum kontrol hapları, deriye yapışan bantlar ya da vajinal halka gibi hormonal yöntemler de ağrılı adet şikayetlerini azaltmada etkilidir. Uzmanlar belli vakalarda hormonal rahim içi araçlar kullanılmasını isteyebilir. Hormonlar vücutta üretilen prostoglandin düzeyini azaltır. Buna bağlı olarak kanama, ağrı, miyom ve çikolata kisti gelişiminde gerileme olur. Hormon tedavisi kesildiğinde tekrar büyüme görülebilir.

Miyom sebepli ağrılarda ve çikolata kisti olması durumunda laparoskopi isimli cerrahi işlem yapılabilir. Çok şiddetli olgular olması durumunda kadınlarda rahmin alınması son tedavi seçeneği olacaktır. 

Bu içeriğimize bakmak isterseniz: Adet Sancısına Bitkisel Çözüm

Op. Dr. Ayşe Duman

31 Ocak 1966 tarihinde, İstanbul Süleymaniye’de dünyaya geldi. 1984 yılında 9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde eğitimine başlayan Duman, eğitiminin 2. yılında İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’ne nakil yaptırdı ve 1990 yılında aynı okuldan mezun oldu.