İlk Adet Belirtileri Nelerdir?

Adet kadınlarda doğurganlık yeteneğinin ortaya çıkmasını sağlayan bir durumdur. Rahim içinde ortaya çıkan kasılmalardan sonra kanama şeklinde dışarı atılması durumu olarak nitelendirilebilir.  İlk adet dönemi başlamasıyla birlikte doğurganlık yeteneği de başlamaktadır. Adet dönemiyle kadınlarda hormonsal değişimler de başlamaktadır. Adet belirtileri adet döngüsünün başlamasına yakın bir zamanda ortaya çıkar.

İlk adet belirtileri her kadında farklı şekilde ve zamanda ortaya çıkmaktadır. İlk adet belirtileri genellikle şu şekildedir;

• İlk adet belirtileri arasında öne çıkan durumlardan biri göğüslerde ortaya çıkan belirginleşmedir. Bu durumda göğüs bölgesinde bir kabarıklık ortaya çıkar. Bu süreçte sonra adet kanamasını başlayabileceği anlaşılabilir.
• Kadınlarda cinsel organın evresinde ince ve yumuşak olarak ortaya çıkan tüyler adet sürecinin başlayacağına yönelik belirtiler olacaktır. Adet dönemi genellikle tüylenmeden bir veya iki sene sonra başlayacaktır.
• İlk adet dönemine yönelik belirtilerden biri de beyaz ve sarı renk tonlarında görülen akıntıdır. Akıntılar başladıktan sonra en geç 1 yıl içinde adet döngüsü başlayacaktır. Akıntılarla birlikte artık ped kullanmaya başlanılması önerilmektedir.

İlk adet belirtileri genellikle bu şekildedir. Bunun dışında normal adet döngüsü belirtileri ortaya çıkmaya başlayacaktır. İlk adet döneminin başlaması için bu belirtiler kızlarda anne desteğiyle de takip edilebilir. Bu süreçte özellikle anneler kız çocukları yönlendirmeli ve çocukların bu duruma alışabilmesi için gerekli yönlendirmeler yapılmaya başlanmalıdır.

İlk adet kaç yaşında görülür?

İlk adet kanaması genellikle 10-14 yaş aralığında ortaya çıkmaktadır. Bu yaş ortalaması 12 olarak belirtilmektedir. Bu dönemlerde kızlarda ilk adet kanaması görülmeye başlayacaktır. İlk adet kanamasının ortaya çıkma sürecinin sosyoekonomik durum, beslenme gibi birçok durum etkilemektedir.

Türkiye’de ilk adet kanaması ortalaması 11.5 olarak kayıtlara geçmektedir. Normal döngü içinde adet süresi arasındaki gün sayısı 28 gündür.  Kadınlar bu süreçte ortalama 3-7 gün boyunca adet kanaması görürler. Ortalama 35 ml kan kaybı yaşanır.

16 yaşına kadar genç kızlarda cinsel belirtiler ortaya çıkmadıysa ve adet dönemi başlamadıysa  bir sorun olabilir. Ayrıca 18 yaşına kadar adet belirtileri ortaya çıkmayan ve adet döngüsü başlamayan kişiler için adet görememe tanısı konulmaktadır. Bu durum uzmanlar tarafından incelenmelidir.
Genç kızlarda 3 dönem  olmak kaydıyla adet kanaması görülmemesi ya da en az altı ay adet olmaması adet görememe tanısı için yeterlidir. Kızlarda kızlık zarının kapalı bulunması, vajinanın doğuştan olmaması, hormonal ve kronik bazı rahatsızlıkların olması adet kanamasının görülmemesine yol açabilir.

İlk adet kaç gün sürer?

Kızlarda ilk adet kanamasının süresi değişmektedir. Genellikle ilk adet dönemi 3-7 gün arasında sürmektedir. İlk adet dönemlerinde 3 günden kısa olan ve 7 günden uzun olan kanamalar da olabilir. Adet döngüsü yeni başlayan kızlarda çok yüksek oranda kan kaybetme endişesi ortaya çıkabilir. Ancak Willebrand hastalığı olmadığı sürece fazla kan kaybı olmamaktadır. İlk adet dönemi de dahil olmak üzere adet döngüsü için kaybedilen kan miktarı 30-40 ml kadardır. Bu oran 2 yemek kaşığına eşittir.

İlk adet dönemi içinde vajinal sıvı ve diğer atıklar da çıkarılması genç kızların çok fazla kan kaybettiğini düşünmesine yol açabilir. İlk adet kanaması ile diğer adet kanamalarının gün sayısı farklı olabilir. Çünkü kadınlarda adet kanamasının belirli bir düzene girmesi için en az 1 yıl geçmelidir. İlk dönemlerde belirli sürelerde adet görülürken belirli aylarda görülmeyebilir. Bu yüzden adet alışkanlıkları hakkında ilk adet kanaması hiçbir fikir vermez. Bunun için bir süre beklenmesi gerekir.

Bu içeriğimize baktınız mı: İlk Adet Kaç Gün Sürer?

İlk adet neden gecikir?

Genç kızlarda 16 yaşına kadar ilk adet belirtileri ve adet kanaması görülmesi beklenir. 16 yaşına kadar adet döngüsü başlamadıysa bir problem olabilir. Bu gecikmenin sebepleri şu şekilde olabilir;

• Doğuma bağlı olarak ortaya çıkan kromozomal bozukluklar adet görmeye engel olabilir. Ayrıca kromozom kopmaları ve eksiklikleri yumurtalık çalışmasını engelleyebilir. Bu durumda adet hiç görülmeyebilir.
• Diyabet, tiroit bezi sorunları, kalp hastalıkları adet döneminin gecikmesine yol açabilir.
• Genç kızlık döneminde vücut ağırlığının çok düşük olması adet dönemini geciktirmektedir. Vücutta yağ oranı %17 altında olan kadınlarda ilk adet dönemi gecikecektir. Bu oranın altında adet dönemi gecikebilir veya hiç başlamayabilir.
• Kadınlarda yeme bozuklukları ve bazı psikolojik sorunlar ilk adet döneminin gecikmesine yol açabilir.
• Bir spor dalıyla uğraşan ya da aşırı egzersiz yapan kişilerde adet yaş gecikecektir. Özellikle ağır atletik eğitimler gören kız sporcularda adet dönemi gecikecektir. Bu yüzden yapılan araştırmalar sporcu gençlerde ilk adet belirtileri ve döngüsünün daha sonra ortaya çıktığını göstermektedir.

Faydalı: Kızlar Adet Görmeye Kaç Yaşında Başlar?

İlk adetin gecikmesi riskli mi?

Genetik durumlar ve beslenme alışkanlıkları adet döneminin gecikmesine yol açabilir. Geç yaşta adet görülmesi birçok kişinin yaşadığı bir durumdur. Genellikle yoğun fiziksel aktivite içinde olan ya da beslenme yetersizliği olan kişilerde adet dönemi gecikir.

Bale, jimnastik ve uzun mesafe koşuyla uğraşan kişilerde adet ortalama bir yıl gecikmektedir. Adet başlangıcı için en son yaş sınırı 16-17 olarak kabul edilmektedir. Kız çocuklarda bu yaşa kadar adet görülmediğinde mutlaka bir uzmana başvurulması gerekir. Yapılan incelemede ilk adet belirtileri ve döngüsünü geciktiren bir rahatsızlık olup olmadığına bakılır. Bir hastalık tanısı koyulması durumunda hemen tedavi süreci başlayacaktır.

Op. Dr. Ayşe Duman

31 Ocak 1966 tarihinde, İstanbul Süleymaniye’de dünyaya geldi. 1984 yılında 9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde eğitimine başlayan Duman, eğitiminin 2. yılında İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’ne nakil yaptırdı ve 1990 yılında aynı okuldan mezun oldu.