Sperm Dondurma Nedir, Nasıl Yapılır?
Sperm dondurma, baba adayından alınan spermlerin daha sonraki zamanlarda çözülerek tüp bebek tedavilerinde kullanılması adına dondurulması sürecidir. Bu dondurma işlemi özel olarak laboratuvar ortamında gerçekleştirilir. Özellikle kemoterapi görecek erkek adaylar için çok etkili bir tedavi yöntemidir. Çocuk sahibi olma sürecini ilerleyen yıllara bırakmak isteyen kişiler için başvurabilecekleri bir dondurma şeklidir.
Doğurganlık süreci ilerleyen yaşlarda zayıflamaktadır. Hem kadınlarda hem de erkeklerde çeşitli sebeplere bağlı olarak ilerleyen yaşlarda doğurganlık durumu ortadan kalkabilir. Bu duruma çözüm olarak da sperm dondurma işlemi yapılabilir. Erkeklerde sperm sayısı orta yaşlara gelindiğinde her yıl ortalama yılda %2-3 oranında azalmaktadır. Sperm sayısı ve hareketliğinin azalması döllenmenin gerçekleşme olasılığı da azalır. Ayrıca DNA bütünlüğü de ilerleyen yaşlara doğru bozulabilir. Bu tarz durumların önüne geçmeye karşı sperm dondurma işlemi tercih edilebilir.
Son yıllardaki uygulamalarla birlikte erkeklerde biyolojik süreci koruma altına almak ve spermin etkinliğini uzun yıllar koruyabilmek adına sperm dondurma işlemi yapılabilmektedir. Verimli dönemlerini korumak isteyen erkekler bu yöntemle ilerleyen yaşlarda dahi baba olabilir.
İçerikler:
Sperm dondurma nasıl yapılır?
Sperm dondurma işleminin yapılabilmesi için öncelikle erkeklerden sperm örneği alınmalıdır. Bu işlem de iki farklı şekilde yapılabilir. Bu işlem erkeklerin mastürbasyon yapmasıyla elde edilebilir. Ancak bazı erkeklerde sperm oranı az olabilir ya da hastanın diğer yöntemi uygulamayı kabul etmemesi durumu olabilir. Böyle durumlarda MESA, PESA, TESA gibi işlemler yapılarak erkek testislerinden sperm toplama işlemi yapılabilir. Bu işlemler duruma bağlı olarak lokal ya da genel anestezi ile yapılabilir.
Sperm toplama işleminin yapılabilmesi için erkekler işlemden evvel ortalama 3 gün kadar cinsel ilişkiye girmemelidir. Bu dönemde vücuttan sperm çıkışına yol açacak her durum yasaklanır. Sperm sayısının artması adına bu süreyi uzatmayı düşünenler için uzmanların önermediğini belirtelim. Çünkü süre ne kadar uzarsa sperm hareketliliği azalır ve spermlerin kalitesi düşer.
Çeşitli yöntemlerle erkeklerden alınan spermler analiz edilmektedir. Bu işleme semen analizi denmektedir. Bu işlem sırasında sperm sayısı, spermlerin hareketliliği ve yapısı detaylı olarak değerlendirilir. Daha sonra en sağlıklı spermler seçilerek dondurulur. Alınan spermlerin yeterli kalitede olmaması durumunda sperm alma işlemi tekrar yapılabilir. Gerekli analizler sonrasında yeterli kalitede ve miktarda alınan spermler özel yöntemlerle dondurulur.
Erkeklerden bu işlem öncesinde semen analizine ek olarak HIV, Hepatit B ve C gibi hastalıklarla yönelik kan testi istenmektedir. Semen testinde ise spermin kalitesinin yanında ejakülatta bulunan sperm sayısı, spermlerin hareketlilik yüzdesi, hareket niteliği ve normal görünümde olan sperm yüzdesi belirlenebilir. Bu sayede dondurma işlemi yapılacak spermin verimliliği incelenir.
Yapılan tüm test sonuçlarının olumlu olmasından sonra sperm numunesi istenmektedir. Doktorunuz bu işlem öncesinde birkaç gün cinsel birleşmeden uzak durmanızı isteyeceklerdir. Numune alımı öncesinde doğal yollarla sperm çıkışı olduysa sperm sayısı düşebilir.
Sperm numunesi için tek bir seferde 40 milyon ile 600 milyon arasında sperm alınabilir. Semen numunesi steril kap içinde barındırılarak analizi yapılır. Sperm dondurma işleminden sonra hasar oluşmaması adına numuneye kriyoprotektan eklemesi yapılır.
Sperm dondurma yöntemleri nelerdir?
Sperm numunesi alınmasının ardından semen analizi sonrasında iki farklı sperm dondurma yöntemi uygulanır. Bu işlem spermin durumu ve doktorun tercihine göre değişmektedir. Kullanılan sperm dondurma yöntemleri şu şekildedir;
-
Yavaş sperm dondurma:
Yavaş dondurma işlemlerinde alınan sperm 3-4 saat içinde soğutulur. Daha sonra alınan örnek -196 derece olan azot tankına daldırılmaktadır.
-
Hızlı sperm dondurma:
Hızlı dondurma işlemi vitrifikasyon olarak nitelendirilmektedir. Bu işlemde alınan numuneler steril çubuk ve azot buharları 10 dakika kadar temas halinde bırakılmaktadır. Daha sonra -196 derecede olan azot tankına daldırılmaktadır. Spermin sıcaklığı 37 dereceden -196 dereceye düştüğü için spermlerin hayatta kalma olasılığı daha yüksek olur.
Sperm dondurma kimler için uygundur?
Sperm dondurma işlemi birçok durumda uygulanmaktadır. Bu işlemin kimler için uygun olduğuna bakalım;
- Sperm miktarı ya da kalitesi düşük olduğundan gebelik olasılığı düşen erkeklerde
- Kanser tedavisi görmeden önce ilerleyen yaşlarda çocuk sahibi olmak isteyen kişilerde
- Yaralanma ihtimali yüksek olan meslek gruplarında görev yapanlarda
- Üreme sistemleri ile ilgili cerrahi bir operasyon geçirmesi gereken kişilerde
- İlerleyen dönemlerde doğurganlık durumunu korumak isteyen ve vasektomi planı olan erkeklerde
- Kısırlık tedavisi görmesine karşın semen örneği üretemeyen kişilerde
- Sperm hücrelerini başka erkekler için bağışlamak isteyen kişilerde sperm dondurma işlemi gerçekleştirilebilir.
Sperm dondurmada başarı oranı nedir?
Sperm dondurma işleminde verimlilik bazı unsurlara göre değişir. Numunede yer alan sperm sayısı, dölleme yapılacak kişinin doğurganlık durumu, spermlerin hareketlilik oranı gibi unsurlar bu süreçte önemlidir. Son teknoloji yöntemlerle yapılan sperm dondurma işlemleri uzun yıllar boyunca verimliliğini koruyabilmektedir. Bu spermler rahim içinde en fazla 24 saat kadar canlı kalabilmektedir.
Sperm dondurma işlemi sonrasında spermlerin çözülmesi son derece önemli bir aşamadır. Bu aşamada yanlış bir işlem sperm canlılığının yitirilmesine yol açar. Sperm çözme işlemlerinde 37 santigrat derece çözülme sıcaklığı uygulanmaktadır. Daha yüksek sıcaklıklarda hücre hasarları söz konusu olabilir.
Doğru yöntemlerle sperm dondurma işleminde çocuk sahibi olma olasılığı spermin canlı olması durumunda olduğu gibi yüksektir. Çocuk sahibi olma planlarınızı ertelemek istiyorsanız sperm dondurmayı tercih edebilirsiniz.
Yorumlar